Podstawowe informacje o zaworach napowietrzających i odpowietrzających
Zawory napowietrzające i odpowietrzające pełnią kluczową rolę w systemach wodociągowych. Ich głównym zadaniem jest regulacja przepływu powietrza w rurociągach. Urządzenia te zapobiegają powstawaniu próżni i gromadzeniu się powietrza w instalacji. Prawidłowo dobrane zawory zwiększają efektywność systemu i chronią go przed uszkodzeniami. W typowej sieci wodociągowej montuje się od 3 do 5 zaworów na kilometr rurociągu. Ich rozmieszczenie zależy od ukształtowania terenu i specyfiki instalacji.
Zawory napowietrzające wpuszczają powietrze do systemu podczas opróżniania rur. Zapobiega to powstawaniu podciśnienia, które mogłoby uszkodzić instalację. Z kolei odpowietrzanie polega na usuwaniu nadmiaru powietrza z rurociągów. Eliminuje to korki powietrzne zakłócające przepływ wody. Nowoczesne Zawory napowietrzające i odpowietrzające (onninen.pl/produkty/Sieci-wodno-kanalizacyjne-i-gazowe/Sieci-i-przylacza-wodociagowe/Zawory-wodociagowe/Zawory-napowietrzajace-i-odpowietrzajace) łączą obie te funkcje. Dzięki temu jeden zawór może obsługiwać różne sytuacje w sieci wodociągowej.
Zawory te występują w różnych rozmiarach, od DN15 do DN300. Wybór odpowiedniego rozmiaru zależy od średnicy rurociągu i przewidywanego przepływu. Materiały stosowane do produkcji zaworów to najczęściej żeliwo sferoidalne, stal nierdzewna lub tworzywa sztuczne. Każdy z tych materiałów ma swoje zalety – żeliwo jest trwałe, stal odporna na korozję, a tworzywa lekkie. Przy wyborze należy uwzględnić warunki pracy i agresywność medium.
Istotnym parametrem zaworów jest ciśnienie robocze. Standardowe modele obsługują ciśnienia od 0,2 do 16 barów. W specjalistycznych zastosowaniach stosuje się zawory na ciśnienia do 40 barów. Ważna jest też temperatura pracy – typowy zakres to od 0°C do 60°C. Przy ekstremalnych temperaturach konieczne są specjalne wersje zaworów.
Nowoczesne zawory wyposażone są w dodatkowe funkcje. Należą do nich zabezpieczenia przed uderzeniem hydraulicznym czy wbudowane filtry. Niektóre modele posiadają wskaźniki poziomu wody lub możliwość zdalnego monitoringu. Te zaawansowane rozwiązania zwiększają niezawodność i ułatwiają obsługę systemu wodociągowego.
Prawidłowy montaż i eksploatacja zaworów
Montaż zaworów napowietrzających i odpowietrzających wymaga odpowiedniego przygotowania. Miejsce instalacji powinno być łatwo dostępne dla obsługi. Zaleca się montaż zaworów w najwyższych punktach instalacji. Typowa wysokość montażu to 1-2 metry nad poziomem gruntu. Przed montażem należy dokładnie oczyścić rurociąg z zanieczyszczeń. Zignorowanie tego kroku może prowadzić do uszkodzenia zaworu.
Podczas instalacji kluczowe jest zachowanie pionowej pozycji zaworu. Odchylenie nie powinno przekraczać 5 stopni od pionu. Połączenie z rurociągiem wykonuje się najczęściej za pomocą kołnierza lub gwintu. Ważne jest zastosowanie odpowiednich uszczelek i dokręcenie z właściwym momentem. Zbyt słabe dokręcenie grozi nieszczelnością, a zbyt mocne może uszkodzić zawór.
Po montażu należy przeprowadzić próbę szczelności. Standardowo wykonuje się ją przy ciśnieniu 1,5 razy wyższym niż robocze. Czas trwania próby to zwykle 24 godziny. W tym okresie nie powinny wystąpić żadne wycieki. Po pozytywnym wyniku próby, zawór może zostać włączony do eksploatacji.
Regularna konserwacja zaworów jest kluczowa dla ich długotrwałej pracy. Zaleca się przeprowadzanie przeglądów co 6-12 miesięcy. W ich trakcie sprawdza się szczelność, drożność otworów i stan elementów ruchomych. Niektóre modele, jak Zawór napowietrzająco odpowietrzający Bermad (onninen.pl/produkt/BERMAD-Zawor-napowietrzajaco-odpowietrzajacy-BERMAD-C30-gwint-zewnetrzny-BSPT-3-4-DN20-WW-3-4-C30-P,275447), wymagają minimalnej obsługi dzięki zaawansowanej konstrukcji.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości, należy niezwłocznie podjąć działania naprawcze. Typowe problemy to zablokowanie mechanizmu pływakowego czy korozja elementów metalowych. Często wystarczy czyszczenie i smarowanie, ale w niektórych przypadkach konieczna jest wymiana części. Warto mieć na stanie podstawowe części zamienne, co pozwala na szybkie usunięcie awarii.
Korzyści z zastosowania nowoczesnych zaworów
Nowoczesne zawory napowietrzające i odpowietrzające znacząco poprawiają efektywność systemów wodociągowych. Ich zastosowanie może zmniejszyć zużycie energii przez pompy nawet o 10-15%. Wynika to z eliminacji oporów przepływu powodowanych przez korki powietrzne. Dodatkowo, zapobieganie powstawaniu próżni redukuje ryzyko uszkodzeń rurociągów.
Zaawansowane modele zaworów posiadają funkcję łagodzenia uderzeń hydraulicznych. Redukuje to amplitudę skoków ciśnienia nawet o 30-40%. Przekłada się to na dłuższą żywotność całej instalacji i mniejsze ryzyko awarii. W niektórych przypadkach pozwala to na rezygnację z dodatkowych urządzeń zabezpieczających, co obniża koszty inwestycji.
Stosowanie wysokiej jakości zaworów wpływa pozytywnie na jakość wody. Prawidłowe odpowietrzanie zapobiega powstawaniu stref stagnacji. Zmniejsza to ryzyko rozwoju bakterii i poprawia parametry organoleptyczne wody. W sieciach wodociągowych może to prowadzić do redukcji ilości stosowanego chloru o 5-10%.
Automatyzacja pracy zaworów przynosi dodatkowe korzyści. Systemy zdalnego monitoringu pozwalają na szybką reakcję w przypadku nieprawidłowości. Redukuje to czas przestojów i minimalizuje straty wody. W niektórych instalacjach udało się zmniejszyć straty wody nawet o 20-25% dzięki szybkiemu wykrywaniu i usuwaniu awarii.
Inwestycja w nowoczesne zawory zwraca się zazwyczaj w ciągu 2-3 lat. Oprócz oszczędności finansowych, przyczynia się to do bardziej zrównoważonego gospodarowania zasobami wodnymi. Jest to szczególnie istotne w kontekście rosnących problemów z dostępnością wody w wielu regionach świata.
